Pompa ciepła jest to urządzenie działające na tej samej zasadzie, co chłodziarka domowa ( lodówka) bądź klimatyzator. Celem pompy ciepła nie jest odebranie ciepła od produktów spożywczych wewnątrz chłodziarki, a dostarczenie ciepła, czyli to, co lodówka robi na skraplaczu – wymienniku zamontowanym z tyłu obudowy.
Pompa ciepła pobiera ciepło z miejsca, w którym umieszczony jest „zimny” wymiennik ciepła (jest to tzw. dolne źródło pompy ciepła), przy niskiej temperaturze, a następnie jego przekazanie („przepompowanie”) w wyższej temperaturze na „gorącym” wymienniku (fachowo jest to nazwane górnym źródłem pompy ciepła).
Jest wiele rodzajów dolnych źródeł ciepła:
- z powietrza atmosferycznego, nadmuchiwanego na wymiennik ciepła za pomocą wentylatora,
- rurowy wymiennik ciepła poziomy
- rurowy wymiennik ciepła wpuszczony w pionowy odwiert wykonany na głębokość 50-100 metrów
- rurowy wymiennik umieszczony na dnie stawu, lub na dnie rzeki,
- pobieranie wody z podziemnego ujęcia, po czym przepompowanie wody (po odebraniu od niej ciepła) do studni zrzutowej,
- pobieranie wody ze zbiornika lub rzeki, spuszczanie w innym miejscu.
Jest również kilka rodzajów górnych źródeł dla pompy ciepła:
- ogrzewanie podłogowe — najkorzystniejsze,
- grzejniki,
- wymiennik ciepła podgrzewający bezpośrednio powietrze (np.: klimakonwektory)